به گزارش «یدکی مارکتز»،با آغاز به کار شورای‌شهر ششم در تهران، حالا شبکه مترو پایتخت دربرابر یک تصمیم جدید قرار گرفته است. برخی معتقدند باید خطوط مترو را گسترش داد و این جزئی از قانون است که باید به آن عمل شود. درمقابل، برخی اعضای شورا هم می‌گویند به‌دلیل کمبود تجیهزات (ازجمله واگن‌های قطار در همین خطوط فعلی)، باید تمام بودجه صرف تکمیل خطوط موجود و نه ایجاد خطوط جدید شود. این در حالی است که برای خرید تجهیزات هم همین حالا مشکلاتی وجود دارد. آینده مترو تهران ذیل کدام یک از این دو مقوله قرار می گیرد؟ وضعیت ناوگان حمل‌ونقل عمومی در تهران نیازی به یادآوری ندارد. محسن هاشمی، رئیس شورای پنجم شهر تهران در واپسین روزهای حضورش با اشاره به وضعیت نگران‌کننده حمل‌ونقل عمومی در تهران گفته بود وضعیت این ناوگان در آستانه فروپاشی قرار دارد. رئیس پیشین شورای شهر تهران در جایی دیگر هم گفته بود هر سه خط مترویی که طی سال های اخیر به شبکه مترو تهران اضافه شده، هنوز به اندازه نیاز ، واگن و تجهیزات ندارند و این خطوط از تجهیزات سایر خطوط استفاده می‌کنند. به گفته هاشمی طبیعی است این مشکلات، موجب کمبود تجهیزات، افزایش استهلاک، عدم اورهال و تعمیرات اساسی در مترو تهران شود.
افتتاح خط جدید یا خرید قطار؛ مساله این است اما ظاهرا علت اضافه شدن خطوطی به شبکه مترو تهران که تجهیزات کافی برای آنها در نظر گرفته نشده، اختلاف دیدگاهی است که در مجموعه مدیریت شهری تهران وجود داشته و دارد. اما این اختلاف دیدگاه مشتمل بر چه مواردی است؟ جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و عمران شورای شهر، در این مورد به خبرنگار روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: «سیاست شورای شهر در دوره جدید بر اورهال و راه‌اندازی قطارهایی است که به دلیل نقص قطعه زمین‌گیر شده‌اند. علاوه بر این، تامین هزار دستگاه واگن جدید برنامه ریزی‌های آن انجام شده است، همچنین تکمیل ایستگاه‌های خطوط ۶ و ۷ مترو در ناوگان ریلی تهران، اصلی‌ترین محورهای موردتاکید شورای ششم هستند. بنابراین، اولویت ما ایجاد خطوط جدید نیست.» او ادامه داد: «ازسوی‌دیگر، توسعه خط 10 مترو تهران در شرایط فعلی باید متوقف شود و به جای آن، همین خطوطی که اکنون با کمبود قطار و واگن روبه‌رو هستند، به‌اندازه کافی تجهیزات دریافت کنند، چراکه در غیر این صورت بازدهی کل شبکه مترو تهران پایین می‌آید.» اما در نقطه مقابل و در حالی که عضو شورای شهر تهران، جبران کسری ناوگان را مقدم بر ایجاد خطوط جدید مترو در این دوره عنوان می‌کند اما مدیرعامل مترو ساخت خطوط را از تعهدات قانونی شهرداری می‌داند و درواقع معتقد است مترو تهران باید گسترده‌تر شود. علی امام با اشاره به اینکه از ۴ سال گذشته شرکت مترو اولویت اولش را توسعه خطوط ۶ و ۷ قرار داده و بدین ترتیب خط ۶ با ۳۳ کیلومتر و ۲۷ ایستگاه افتتاح شده و از مسافت کلی این دو خط، حدود ۱۶ کیلومتر باقی مانده است، به مهر گفت: «از خط ۶، ۱۹ ایستگاه و از خط ۷، ۶ ایستگاه باقی مانده است که با رقمی حدود ۱۲هزارمیلیارد تومان تکمیل می‌شود.» وی با اشاره به اینکه ساخت خطوط و توسعه مترو از برنامه‌های ابلاغ‌شده طرح جامع ریلی شهر تهران است و طبق آن تا خرداد 13۹۹ پیش‌بینی شده بود که چهار خط ۸ ،۹ ،۱۰ و ۱۱ با طول ۱۵۰ کیلومتر تا سال ۱۴۲۰ تکمیل و به بهر برداری برسد، گفت: «مطالعات این خطوط شروع شده و مطالعات ۲ خط به مراحل پایــــــانی رسیده است.» امام با اشاره به اینکه توسعه خطوط مترو از برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران عقب است، ادامه داد: «علت این عقب‌ماندگی عدم‌تامین منابع لازم بوده است و به همین دلیل باید درباره برنامه، بازنگری شود. اکنون حدود ۶۰ رام قطار مترو تهران نیازمند اورهال است که برای اورهال کردن هر کدام از آنها به چیزی حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد تومان نیاز است.»
وقتی وثیقه مشکل‌ساز می شود اما آن روی سکه هم این است که حتی تامین مالی برای توسعه کمی تجهیزات (همچون واگن های قطار) در مترو تهران نیز ممکن است به درِ بسته بوروکراسی اداری برخورد کند. به‌عنوان نمونه، خرید 630 دستگاه واگن از چین که اجرای آن بارها به تعویق افتاده، چندی پیش به دلیل برخی ناهماهنگی‌ها و البته کمبود بودجه، به مشکل خورد و حتی صحبت از لغو آن هم به میان آمد. بر این اساس، اعلام شد به دلیل چینی بودن فاینانس این واگن‌ها و با استناد به این قانون که باید 15درصد فاینانس توسط کشور تسهیلات‌گیرنده تامین شود، دولت ایران مسئول تامین 15درصد مبلغ خرید این واگن‌ها از چین است. قرار بود این ۱۵درصد از منابع صندوق توسعه ملی تامین شود، اما در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ این موضوع منتفی شد و حتی صحبت از لغو خرید واگن‌ها به میان آمد. به این ترتیب، به نظر می‌رسد مشکل اصلی بودجه است و اگر بودجه کافی در اختیار بود، توسعه خطوط و تجهیز خطوط فعلی می توانست به موازات هم انجام گیرد. بنابراین تا زمانی که معضل درآمدهای پایدار در شهرداری تهران حل نشده، احتمالا مشکل مترو تهران و حمل‌ونقل عمومی در این شهر هم به جای خود باقی خواهند بود.
